هدف از تعیین این روز ارتقای رشد اذهان عمومی درباره مسائل مربوط به معلولیت‌های مختلف و افزایش آگاهی‌هایی بوده‌است تا به مشارکت همه افراد دارای معلولیت در تمامی جنبه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی منجر شود. این وضع به همین روال طی شد تا در سال ۱۹۹۹ شعاری با مضمون (امکان دسترسی برای همه در هزاره جدید) برگزیده شد و سرلوحه امور قرار گرفت. در حال حاضر حدود یک میلیارد نفر به دلیل نقص در سیستم مغزی، روانی، جسمی و حسی از معلولیت رنج می‌برند. این افراد هر کجا که باشند و در هر نقطه‌ای از دنیا که به سر برند به دلیل موانع محیطی یا اجتماعی و نگرشی با محدودیت‌هایی در زندگی خود مواجه می‌شوند. در طی ۳۰ سال اخیر کوشش‌های چشم‌گیری در شناساندن و معرفی افراد دارای معلولیت به جامعه صورت پذیرفته است. یکی از مواردی که می‌توان از آن به عنوان نقطه عطفی در این زمینه نام برد اعلام سال ۱۹۸۱ میلادی به عنوان سال جهانی معلولان است که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد صورت گرفت. سال‌های ۱۹۹۲ – ۱۹۸۳ میلادی دهه جهانی افراد دارای معلولیت نام گرفت تا کیفیت و شرکت فعالانه و همه‌جانبه افراد دارای معلولیت را در زندگی اجتماعی گسترش داده و پیشرفت آن را ارتقا بخشد.
شعار امسال روز جهانی افراد دارای معلولیت، «ارتقای مشارکت افراد دارای معلولیت و رهبری آنان» عنوان شده که دربرگیرنده نقش و مشارکت این گروه در تمامی سطوح تصمیم‌گیری در هر کشور است که بی‌شک قدمت انجمن‌های فعال در زمینه افراد دارای معلولیت و وجود طیف وسیعی از افراد فرهیخته و کارآمد در این گروه، خود ضامن تحقق، و به شعور رسیدن این شعار است. تاثیر این بزرگترین اقلیت هر کشور در جنبش‌های اجتماعی و نقش سازنده آنان در به ثمر رسیدن نیازهای به حق آنان و فراتر از آن، خواست‌های مشروع جامعه بر کسی پوشیده نیست.
افراد دارای معلولیت غالبا از طیف گسترده حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بهره نمی‌برند و برای سال‌ها حقوق این افراد نادیده انگاشته شده است. افراد دارای معلولیت بزرگترین اقلیت جهان را تشکیل می‌دهند. آنان به گونه‌ای نامتناسب فقیر هستند و احتمال بیکار بودنشان بیشتر است و میزان مرگ‌ومیر بالاتری در مقایسه با عموم مردم دارند. لازم است تا در سراسر جهان افراد دارای معلولیت بتوانند در چرخه توسعه شرکت کرده و نقش موثری در توسعه پایدار داشته باشند. این حق طبیعی آنان است.
مشارکت برابر برای آنها به معنی ایجاد شغل، آموزش، بهداشت، اطلاعات و سایر خدمات به همانگونه که برای دیگران است و برابر آنان است. بنابراین می‌بایست پیش‌زمینه‌های اجتماعی موجود باشد تا افراد دارای معلولیت را قادر کند به واسطه فرصت‌های برابر برای زندگی و فعالیت‌های خود در اجتماع، مستقل از موسسات خیریه و نهادهایی از این دست به سر برند.
توانبخشی و توانمندسازی افراد دارای معلولیت بهمنظور دستیابی نسبی به زندگی مستقل به نحوی که خود مسئول زندگی خویش بوده و به خودباوری برسند و همچنین بتوانند به جامعه بپیوندند، از اصول اولیه شرافت و کرامت انسانی محسوب و حق این افراد تلقی می‌شود.
افراد دارای معلولیت باید فرصت یابند تا استعدادهای خود را در هر زمینه رشد داده و آن را نه تنها برای منافع خود، بلکه برای غنی‌سازی جامعه به کار گیرند. به این منظور، باید دسترسی آنان برای مشارکت در تمامی مواهب و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی تضمین شود. آنچه در ارتباطات اجتماعی با افراد دارای معلولیت باید در نظر گرفت، دیدگاه و نحوه برخورد جامعه با این افراد است که باید بر مبنای حق ذاتی و احترام بوده و از ترحم به آنها پرهیز کرد.
امرار معاش و اشتغال هر فرد یکی از پایه‌های توانمندی به‌شمار می‌رود و موجب استقلال اقتصادی او می‌شود. داشتن شغل، به شخص، هویت و تشخّص اجتماعی بخشیده و در او، اعتماد به نفس به وجود می‌آورد. متأسفانه تعداد زیادی از معلولان، باوجود گذراندن دوره‌های تحصیلات عالی و کسب دانش و مهارت لازم، نمی‌توانند به اشتغال مناسب برسند. در این زمینه برای افراد دارای معلولیت، تبعیض فاحشی وجود دارد و گاه میزان بیکاری میان آنان، دو برابر بیکاران عادی و در برخی گروه‌های افراد دارای معلولیت تا چهار برابر است؛ در صورتی که براساس قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت مصوب ۲۰/۱۱/۱۳۹۶، دولت موظف است سه درصد از اشتغال را به این افراد اختصاص دهد، که خوشبختانه شاهد تغییر نگرش و تفکر دستگاه‌ها در جذب افراد دارای معلولیت طی این مدت کوتاه بودیم و ولی تا رسیدن به اهداف آن راه زیادی در پیش روی این جامعه نجیب قرار دارد.
افراد دارای معلولیت باید در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت جدی و تاثیرگذار داشته باشند. کمک به تشکیل گروه‌های خودیار از دیرباز به منظور حمایت و توسعه جامعه خاص این گروه، از مهم‌ترین اقدامات برای مشارکت این گروه بوده و اکنون ارتقای مشارکت و رهبری آنان مدنظر است. دسترسی به همه امکانات متأسفانه هنوز هم دغدغه افراد دارای معلولیت بوده و رفع موانع متعدد نگرشی و محیطی باوجود شعارهای متعدد مسئولان متولی، با گذشت زمان هنوز به‌طور کامل تحقق پیدا نکرده است.
توجه به خواست این بزرگترین اقلیت کشور همت همه‌جانبه و در تمامی سطوح را طلب می‌کند. لاجرم در این اوضاع نابسامان اقتصادی و معیشتی جامعه، بی‌شک فقیرترین افراد صدمه خواهند دید که بیشترین درصد آن را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند و عرصه مشکلات زندگی بیش از پیش بر آنان و خانواده‌های‌شان تنگ‌تر می‌شود.
وظیفه همه ما در این مسیر تنها مشارکت در هموار کردن راه برای افراد دارای معلولیت نیست بلکه درگیر شدن در فرایند تقویت و ارتقای رهبری فرهیختگان جامعه معلولان در تمامی سطوح تصمیم‌سازی و مدیریت کشور است.
نظر شما